Τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων αλλάζουν τον γεωενεργειακό και γεωπολιτικό χάρτη της ευρύτερης περιοχής, αναδεικνύοντας μεγάλες ευκαιρίες, αλλά και προκλήσεις για τη χώρα μας. Αυτό εκτιμούν έμπειροι διπλωματικοί παράγοντες, παρατηρώντας την έντονη κινητικότητα του τελευταίου διαστήματος και αξιολογώντας, παράλληλα, τις πληροφορίες ότι επίκειται άμεσα η οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου.
Πηγές της αιγυπτιακής κυβέρνησης εκπέμπουν τις τελευταίες μέρες μηνύματα ότι η ολοκλήρωση της συμφωνίας με την Αθήνα για την ΑΟΖ είναι θέμα λίγων εβδομάδων, ενώ άλλες πληροφορίες αναφέρουν ότι ετοιμάζεται επίσκεψη του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στο Κάιρο, μέσα στον Οκτώβριο. Όλα αυτά, σε συνδυασμό με την πρόσφατη συμφωνία Αιγύπτου - Λευκωσίας, συνθέτουν ένα σκηνικό ραγδαίων αλλαγών που θα βγάλουν από το φάσμα της ακινησίας το διακύβευμα των θαλασσίων ζωνών, ανοίγοντας την προοπτική συνεκμετάλλευσης των τεράστιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου στις ΑΟΖ των τριών χωρών.
Σύμφωνα με Αιγυπτίους αξιωματούχους, η κυβέρνηση Σίσι, κάνοντας μια εντυπωσιακή στροφή σε σχέση με τη μέχρι τώρα στάση της, φέρεται έτοιμη να αποδεχθεί τις ελληνικές θέσεις για τις θαλάσσιες ζώνες, που βασικά κολλούσαν στην στρατηγική ιδιαιτερότητα του Καστελόριζου, λόγω των γνωστών τουρκικών αντιδράσεων. Η Άγκυρα, σε ένα κρεσέντο προκλητικών και αναθεωρητικών θέσεων, δεν αναγνωρίζει ότι το ακριτικό νησί διαθέτει δική του ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα, επιχειρώντας να αποτρέψει με κάθε τρόπο την τριπλή οριοθέτηση μεταξύ Αιγύπτου – Κύπρου - Ελλάδας, καθώς κάτι τέτοιο θα την απέκοπτε από τις παράνομες διεκδικήσεις της στην Ανατολική Μεσόγειο.
Οι εκτιμήσεις διπλωματικών κύκλων η συγκυρία με το «θέμα Ερντογάν» και το πλάνο του Σίσι
«ΣΙΓΗ ΙΧΘΥΟΣ»
Απέναντι σε όλα αυτά, τόσο η Αθήνα, όσο και η Λευκωσία τηρούν σιγή ιχθύος για δύο λόγους: Κατ' αρχήν, αναμένουν να δουν αν πράγματι η κυβέρνηση Σίσι αποφάσισε να κάνει το μεγάλο βήμα, κάτι που θα διαπιστωθεί στη συνάντηση των τεχνικών κλιμακίων της τριμερούς, αρχές Οκτωβρίου. Δεύτερο, μετρούν τις συνέπειες μιας τέτοιας εξέλιξης στην παρούσα συγκυρία και με το καθεστώς Ερντογάν, μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα, να θεωρείται απρόβλεπτος και αστάθμητος παράγοντας για την ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή. Ταυτόχρονα, όμως, το Κάιρο φαίνεται ότι προετοιμάζει το έδαφος και προς την πλευρά του Ισραήλ, καθώς διπλωματικές πηγές αναφέρονται σε «συνεννόηση υψηλού επιπέδου» προκειμένου να αποφευχθούν διαμάχες για την εκμετάλλευση κοιτασμάτων που έχουν εντοπισθεί μεταξύ των δυο χωρών, οι οποίες, ως γνωστόν, δεν έχουν προχωρήσει σε οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών. Αυτά δείχνουν ότι και το Τελ Αβίβ, παρά την όψιμη προσέγγιση με την Τουρκία, εξακολουθεί να την θεωρεί πλήρως αναξιόπιστη, προσβλέποντας στρατηγικά στη λειτουργία μιας τετραμερούς συνεργασίας (Ισραήλ – Κύπρος – Αίγυπτος - Ελλάδα) που θα ενέτασσε και τα ισραηλινά κοιτάσματα σε ένα συνολικό σχέδιο αξιοποίησης. Το ίδιο, προφανώς, διακύβευμα, δηλαδή της αξιοποίησης και εκμετάλλευσης του τεράστιου φυσικού πλούτου της Αιγύπτου, μετά την ανακάλυψη και του κολοσσιαίου κοιτάσματος Ζοr, είναι αυτό που ωθεί και τον Σίσι στην αλλαγή στάσης. Ουσιαστικά, η κυβέρνηση του, πιεζόμενη από τα μεγάλα προβλήματα της αιγυπτιακής οικονομίας, επιζητεί διέξοδο στην επίσπευση των ερευνών και της συνεκμετάλλευσης του φυσικού αερίου. Σύμφωνα με το σχέδιο, το αέριο που θα εξάγεται από τις τέσσερις χώρες θα στέλνεται στην Αίγυπτο για επεξεργασία και υγροποίηση και στη συνέχεια θα μεταφέρεται μέσα από τις μονάδες LNG προς την ευρωπαϊκή αγορά, καθιστώντας το Κάιρο περιφερειακό ενεργειακό κέντρο. Κάτι τέτοιο βέβαια δεν μπορεί να περιμένει μέχρι να επιλυθούν οι ελληνοτουρκικές διαφορές, ενώ δένει με τις κάκιστες σχέσεις μεταξύ Ερντογάν - Σίσι, που η Άγκυρα επιχειρεί, αυτή την περίοδο, να ανασυντάξει, ακριβώς για να αποτρέψει τις εξελίξεις.
ΔΕΔΙΚΑΣΜΕΝΟ
Εάν επιβεβαιωθούν οι προσδοκίες, τότε θα πρόκειται για μια στρατηγικής σημασίας ανατροπή υπέρ των ελληνικών θέσεων, με ευρύτατο οικονομικό και γεωπολιτικό περιεχόμενο, καθώς στην ζώνη από το Καστελόριζο μέχρι τη Ν. Κρήτη πιθανολογείται η ύπαρξη μεγάλων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, ενώ παράλληλα, θα αποτελέσει δεδικασμένο και για τις επόμενες οριοθετήσεις ΑΟΖ, με την εφαρμογή των προβλέψεων του Διεθνούς Δικαίου της θάλασσας. Από αυτή την άποψη, θα είναι ένα θετικό επιστέγασμα στις προσπάθειες της τριμερούς συνεργασίας Ελλάδας- Κύπρου - Αιγύπτου που άρχισαν το 2014 και κλιμακώθηκαν με τρεις συναντήσεις κορυφής, χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα. Το εάν ήρθε πράγματι η ώρα να γίνει αυτό που υποστηρίζει σταθερά ο καθηγήτης Καρυώτης, ότι δηλαδή χρειάζεται η πολιτική βούληση να οριοθετήσουν τις ΑΟΖ τους, χωρίς να κρυφοκοιτάζουν προς την πλευρά της Τουρκίας , θα φανεί το αμέσως επόμενο διάστημα.
Η ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΑΕΡΙΟΥ ΜΕΣΩ ΑΓΩΓΟΥ
Η συμφωνία με τη Λευκωσία που ανοίγει το δρόμο
Κομβικής σημασίας για τις εξελίξεις θεωρείται η συμφωνία μεταξύ Καΐρου και Λευκωσίας, που υπεγράφη στις 31 Αυγούστου και προβλέπει τη μεταφορά φυσικού αερίου, μέσω απευθείας υποθαλάσσιου αγωγού από την κυπριακή ΑΟΖ προς την Αίγυπτο. Αυτό αποτελεί το πρώτο βήμα για τη διαμόρφωση ενός ασφαλούς επενδυτικού πλαισίου που ανοίγει το δρόμο για συνομολόγηση εμπορικών συμφωνιών μεταξύ ενεργειακών εταιριών με στόχο την μεταφορά φυσικού αερίου από την Κύπρο στην Αίγυπτο. Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι, εάν τελικά στο πλαίσιο συνεργασίας ενταχθεί και το Τελ Αβίβ, επανέρχεται στο προσκήνιο το mega project του East Med. Ο αγωγός, μήκους 1.900 χλμ, σχεδιάζεται να μεταφέρει φυσικό αέριο από τα κοιτάσματα της ανατολικής Μεσογείου στην Ευρώπη μέσω Κρήτης και ηπειρωτικής Ελλάδας και πρόσφατα πήρε και «αμερικανική βούλα». Στις αρχές Ιουνίου, η εταιρία Ποσειδών, που ελέγχεται από τη ΔΕΠΑ και την ιταλική Edison, υπέγραψε συμφωνία με την αμερικανική Noble Energy International, η οποία πρωταγωνιστεί στην εκμετάλλευση των κοιτασμάτων της περιοχής, για την υποστήριξη της εκπόνησης της Μελέτης Εφαρμογής του αγωγού, καθώς και την εκτίμηση της βιωσιμότητάς του. Έχουν ολοκληρωθεί οι τεχνικές μελέτες και η μελέτη εμπορικών, οικονομικών και γεωστρατηγικών επιπτώσεων που θα παρουσιαστούν αρχές Οκτωβρίου στην Αθήνα.
Πηγές της αιγυπτιακής κυβέρνησης εκπέμπουν τις τελευταίες μέρες μηνύματα ότι η ολοκλήρωση της συμφωνίας με την Αθήνα για την ΑΟΖ είναι θέμα λίγων εβδομάδων, ενώ άλλες πληροφορίες αναφέρουν ότι ετοιμάζεται επίσκεψη του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στο Κάιρο, μέσα στον Οκτώβριο. Όλα αυτά, σε συνδυασμό με την πρόσφατη συμφωνία Αιγύπτου - Λευκωσίας, συνθέτουν ένα σκηνικό ραγδαίων αλλαγών που θα βγάλουν από το φάσμα της ακινησίας το διακύβευμα των θαλασσίων ζωνών, ανοίγοντας την προοπτική συνεκμετάλλευσης των τεράστιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου στις ΑΟΖ των τριών χωρών.
Σύμφωνα με Αιγυπτίους αξιωματούχους, η κυβέρνηση Σίσι, κάνοντας μια εντυπωσιακή στροφή σε σχέση με τη μέχρι τώρα στάση της, φέρεται έτοιμη να αποδεχθεί τις ελληνικές θέσεις για τις θαλάσσιες ζώνες, που βασικά κολλούσαν στην στρατηγική ιδιαιτερότητα του Καστελόριζου, λόγω των γνωστών τουρκικών αντιδράσεων. Η Άγκυρα, σε ένα κρεσέντο προκλητικών και αναθεωρητικών θέσεων, δεν αναγνωρίζει ότι το ακριτικό νησί διαθέτει δική του ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα, επιχειρώντας να αποτρέψει με κάθε τρόπο την τριπλή οριοθέτηση μεταξύ Αιγύπτου – Κύπρου - Ελλάδας, καθώς κάτι τέτοιο θα την απέκοπτε από τις παράνομες διεκδικήσεις της στην Ανατολική Μεσόγειο.
Οι εκτιμήσεις διπλωματικών κύκλων η συγκυρία με το «θέμα Ερντογάν» και το πλάνο του Σίσι
«ΣΙΓΗ ΙΧΘΥΟΣ»
Απέναντι σε όλα αυτά, τόσο η Αθήνα, όσο και η Λευκωσία τηρούν σιγή ιχθύος για δύο λόγους: Κατ' αρχήν, αναμένουν να δουν αν πράγματι η κυβέρνηση Σίσι αποφάσισε να κάνει το μεγάλο βήμα, κάτι που θα διαπιστωθεί στη συνάντηση των τεχνικών κλιμακίων της τριμερούς, αρχές Οκτωβρίου. Δεύτερο, μετρούν τις συνέπειες μιας τέτοιας εξέλιξης στην παρούσα συγκυρία και με το καθεστώς Ερντογάν, μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα, να θεωρείται απρόβλεπτος και αστάθμητος παράγοντας για την ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή. Ταυτόχρονα, όμως, το Κάιρο φαίνεται ότι προετοιμάζει το έδαφος και προς την πλευρά του Ισραήλ, καθώς διπλωματικές πηγές αναφέρονται σε «συνεννόηση υψηλού επιπέδου» προκειμένου να αποφευχθούν διαμάχες για την εκμετάλλευση κοιτασμάτων που έχουν εντοπισθεί μεταξύ των δυο χωρών, οι οποίες, ως γνωστόν, δεν έχουν προχωρήσει σε οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών. Αυτά δείχνουν ότι και το Τελ Αβίβ, παρά την όψιμη προσέγγιση με την Τουρκία, εξακολουθεί να την θεωρεί πλήρως αναξιόπιστη, προσβλέποντας στρατηγικά στη λειτουργία μιας τετραμερούς συνεργασίας (Ισραήλ – Κύπρος – Αίγυπτος - Ελλάδα) που θα ενέτασσε και τα ισραηλινά κοιτάσματα σε ένα συνολικό σχέδιο αξιοποίησης. Το ίδιο, προφανώς, διακύβευμα, δηλαδή της αξιοποίησης και εκμετάλλευσης του τεράστιου φυσικού πλούτου της Αιγύπτου, μετά την ανακάλυψη και του κολοσσιαίου κοιτάσματος Ζοr, είναι αυτό που ωθεί και τον Σίσι στην αλλαγή στάσης. Ουσιαστικά, η κυβέρνηση του, πιεζόμενη από τα μεγάλα προβλήματα της αιγυπτιακής οικονομίας, επιζητεί διέξοδο στην επίσπευση των ερευνών και της συνεκμετάλλευσης του φυσικού αερίου. Σύμφωνα με το σχέδιο, το αέριο που θα εξάγεται από τις τέσσερις χώρες θα στέλνεται στην Αίγυπτο για επεξεργασία και υγροποίηση και στη συνέχεια θα μεταφέρεται μέσα από τις μονάδες LNG προς την ευρωπαϊκή αγορά, καθιστώντας το Κάιρο περιφερειακό ενεργειακό κέντρο. Κάτι τέτοιο βέβαια δεν μπορεί να περιμένει μέχρι να επιλυθούν οι ελληνοτουρκικές διαφορές, ενώ δένει με τις κάκιστες σχέσεις μεταξύ Ερντογάν - Σίσι, που η Άγκυρα επιχειρεί, αυτή την περίοδο, να ανασυντάξει, ακριβώς για να αποτρέψει τις εξελίξεις.
ΔΕΔΙΚΑΣΜΕΝΟ
Εάν επιβεβαιωθούν οι προσδοκίες, τότε θα πρόκειται για μια στρατηγικής σημασίας ανατροπή υπέρ των ελληνικών θέσεων, με ευρύτατο οικονομικό και γεωπολιτικό περιεχόμενο, καθώς στην ζώνη από το Καστελόριζο μέχρι τη Ν. Κρήτη πιθανολογείται η ύπαρξη μεγάλων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, ενώ παράλληλα, θα αποτελέσει δεδικασμένο και για τις επόμενες οριοθετήσεις ΑΟΖ, με την εφαρμογή των προβλέψεων του Διεθνούς Δικαίου της θάλασσας. Από αυτή την άποψη, θα είναι ένα θετικό επιστέγασμα στις προσπάθειες της τριμερούς συνεργασίας Ελλάδας- Κύπρου - Αιγύπτου που άρχισαν το 2014 και κλιμακώθηκαν με τρεις συναντήσεις κορυφής, χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα. Το εάν ήρθε πράγματι η ώρα να γίνει αυτό που υποστηρίζει σταθερά ο καθηγήτης Καρυώτης, ότι δηλαδή χρειάζεται η πολιτική βούληση να οριοθετήσουν τις ΑΟΖ τους, χωρίς να κρυφοκοιτάζουν προς την πλευρά της Τουρκίας , θα φανεί το αμέσως επόμενο διάστημα.
Η ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΑΕΡΙΟΥ ΜΕΣΩ ΑΓΩΓΟΥ
Η συμφωνία με τη Λευκωσία που ανοίγει το δρόμο
Κομβικής σημασίας για τις εξελίξεις θεωρείται η συμφωνία μεταξύ Καΐρου και Λευκωσίας, που υπεγράφη στις 31 Αυγούστου και προβλέπει τη μεταφορά φυσικού αερίου, μέσω απευθείας υποθαλάσσιου αγωγού από την κυπριακή ΑΟΖ προς την Αίγυπτο. Αυτό αποτελεί το πρώτο βήμα για τη διαμόρφωση ενός ασφαλούς επενδυτικού πλαισίου που ανοίγει το δρόμο για συνομολόγηση εμπορικών συμφωνιών μεταξύ ενεργειακών εταιριών με στόχο την μεταφορά φυσικού αερίου από την Κύπρο στην Αίγυπτο. Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι, εάν τελικά στο πλαίσιο συνεργασίας ενταχθεί και το Τελ Αβίβ, επανέρχεται στο προσκήνιο το mega project του East Med. Ο αγωγός, μήκους 1.900 χλμ, σχεδιάζεται να μεταφέρει φυσικό αέριο από τα κοιτάσματα της ανατολικής Μεσογείου στην Ευρώπη μέσω Κρήτης και ηπειρωτικής Ελλάδας και πρόσφατα πήρε και «αμερικανική βούλα». Στις αρχές Ιουνίου, η εταιρία Ποσειδών, που ελέγχεται από τη ΔΕΠΑ και την ιταλική Edison, υπέγραψε συμφωνία με την αμερικανική Noble Energy International, η οποία πρωταγωνιστεί στην εκμετάλλευση των κοιτασμάτων της περιοχής, για την υποστήριξη της εκπόνησης της Μελέτης Εφαρμογής του αγωγού, καθώς και την εκτίμηση της βιωσιμότητάς του. Έχουν ολοκληρωθεί οι τεχνικές μελέτες και η μελέτη εμπορικών, οικονομικών και γεωστρατηγικών επιπτώσεων που θα παρουσιαστούν αρχές Οκτωβρίου στην Αθήνα.
Deal News
Post A Comment