Στο Μον Πελεράν της Ελβετίας οι συζητήσεις ανάμεσα στην ελληνοκυπριακή και την τουρκοκυπριακή πλευρά μπορούν να περιγραφούν με την παροιμία «έφτασε ο κόμπος στο χτένι». Στην προκειμένη περίπτωση ο κόμπος είναι το ζήτημα των εγγυήσεων και ακριβέστερα το εάν στο επανενωμένο νησί θα υπάρχουν βάσεις τουρκικές ή όχι. Ο Αλέξης Τσίπρας συνομίλησε το βράδυ της Παρασκευής τηλεφωνικά με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και του επανέλαβε την άποψη της Ελλάδας σχετικά με την πολυμερή διάσκεψη και τις εγγυήσεις, επιχειρώντας να αξιοποιήσει το κλίμα διεθνούς πίεσης προς την Άγκυρα που καταγράφεται τις τελευταίες ημέρες.
Η Αθήνα έχει χαράξει και ακολουθεί απαρέγκλιτα από την αρχή των διαπραγματεύσεων τη «γραμμή» για την ανάγκη αποχώρησης των τουρκικών στρατευμάτων από το νησί, με σαφές χρονοδιάγραμμα και σαφή κοντινό ορίζοντα. Οι λόγοι είναι και πολιτικοί και ρεαλιστικοί. Αφενός δεν είναι δυνατόν να υπερψηφιστεί μια λύση από τον λαό της Κύπρου εάν αυτή προβλέπει τη μόνιμη παρουσία τουρκικών στρατευμάτων στο νησί. Αφετέρου η παρουσία τουρκικών στρατευμάτων στο νησί δημιουργεί αντικειμενικά ζητήματα κυριαρχικά, που μπορεί να επεκταθούν σε αξιώσεις σε έδαφος, νερό και θάλασσα. Είναι, με άλλα λόγια, μια βόμβα στα θεμέλια του μελλοντικού κυπριακού κράτους.
Παράλληλα, σε αυτή τη θεώρηση υπάρχει η θέση της ελληνικής κυβέρνησης ότι είναι αναγκαία η διεξαγωγή μιας πολυμερούς διάσκεψης για την Κύπρο. Σύμφωνα με το σενάριο που επικρατεί στις διεθνείς συζητήσεις, η Αθήνα βλέπει με θετικό μάτι την προοπτική να συμμετάσχουν στη διάσκεψη, πέραν των ηγεσιών Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, οι «εγγυήτριες χώρες», δηλαδή η Ελλάδα, η Τουρκία και η Βρετανία, εκπρόσωπος του ΟΗΕ, οι υπόλοιπες χώρες του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα Γαλλία), εκπρόσωποι από τα τρία όργανα της Ε.Ε., ακόμα και εκπρόσωποι από την Παγκόσμια Τράπεζα (ώστε η μετάβαση στη νέα κατάσταση να αντιμετωπιστεί με διεθνές δάνειο).
Η Τουρκία τι λέει για όλα αυτά; Σύμφωνα με κορυφαίες κυβερνητικές πηγές, στη συζήτηση μεταξύ Τσίπρα και Ερντογάν καταγράφηκε «μεγάλη απόσταση» ανάμεσα στις δύο ηγεσίες. Η Άγκυρα αντιτίθεται, όπως είναι φυσικό, στην αποχώρηση στρατευμάτων, ενώ προτείνει πενταμερή διάσκεψη (Ελλάδα, Τουρκία, Βρετανία, ΟΗΕ και Ε.Ε.). Μια τέτοια λύση αποκρούεται από την Αθήνα, αφού η άποψή της είναι ότι το Κυπριακό δεν είναι θέμα διμερές αλλά διεθνές. Με άλλα λόγια, χρειάζεται η επικύρωση της όποιας απόφασης από τη διεθνή κοινότητα.
Ενδιαφέρον είναι πάντως το γεγονός ότι η Ρωσία φαίνεται να εγκρίνει την πολυμερή διάσκεψη, αυξάνοντας τις πιέσεις προς τον Ταγίπ Ερντογάν. Ο Ρώσος πρέσβης στη Λευκωσία, Στανισλάβ Οσάτσι, διατύπωσε τη θέση αυτή προ ημερών, καθώς «έτσι θα μπορεί να συμβάλει και η ίδια (σ.σ.: η Μόσχα) στη λύση». Από την άλλη πλευρά, οι ΗΠΑ φαίνεται να επιθυμούν να έχει δρομολογηθεί η λύση προτού ανέλθει στην εξουσία ο Ντόναλντ Τραμπ. Η Ουάσινγκτον όμως ακολουθεί διαφορετικό σκεπτικό, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι η Βικτόρια Νούλαντ σε κατ' ιδίαν συνάντηση που είχε με τον Νίκο Κοτζιά πρότεινε να υπάρχουν στην Κύπρο μία τουρκική και μία ελληνική βάση. Αυτή η θέση απορρίφθηκε, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, από τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών.
Αλέξης καλεί Νίκο
Ο Έλληνας πρωθυπουργός συνομίλησε το Σάββατο με τον Νίκο Αναστασιάδη, τον οποίο ενημέρωσε για τη συνομιλία του με τον Ταγίπ Ερντογάν. Ο Αλέξης Τσίπρας συμφώνησε εξάλλου με τον Τούρκο πρόεδρο -ανάλογα με την πορεία των συζητήσεων στο Μον Πελεράν, που θα ολοκληρωθούν σήμερα- να συνομιλήσουν εκ νέου. Ορισμένα δημοσιεύματα μιλούν μέχρι και για την εξέταση συγκεκριμένων ημερομηνιών εντός του Δεκεμβρίου, στις οποίες θα μπορούσε να διεξαχθεί πολυμερής διάσκεψη. Το σχόλιο όμως κυβερνητικών πηγών στην Αθήνα ήταν το ίδιο με αυτό της ελληνοκυπριακής πλευράς στην Ελβετία: «Τίποτε δεν έχει λήξει. Χρειάζεται υπομονή».
Η Αθήνα έχει χαράξει και ακολουθεί απαρέγκλιτα από την αρχή των διαπραγματεύσεων τη «γραμμή» για την ανάγκη αποχώρησης των τουρκικών στρατευμάτων από το νησί, με σαφές χρονοδιάγραμμα και σαφή κοντινό ορίζοντα. Οι λόγοι είναι και πολιτικοί και ρεαλιστικοί. Αφενός δεν είναι δυνατόν να υπερψηφιστεί μια λύση από τον λαό της Κύπρου εάν αυτή προβλέπει τη μόνιμη παρουσία τουρκικών στρατευμάτων στο νησί. Αφετέρου η παρουσία τουρκικών στρατευμάτων στο νησί δημιουργεί αντικειμενικά ζητήματα κυριαρχικά, που μπορεί να επεκταθούν σε αξιώσεις σε έδαφος, νερό και θάλασσα. Είναι, με άλλα λόγια, μια βόμβα στα θεμέλια του μελλοντικού κυπριακού κράτους.
Παράλληλα, σε αυτή τη θεώρηση υπάρχει η θέση της ελληνικής κυβέρνησης ότι είναι αναγκαία η διεξαγωγή μιας πολυμερούς διάσκεψης για την Κύπρο. Σύμφωνα με το σενάριο που επικρατεί στις διεθνείς συζητήσεις, η Αθήνα βλέπει με θετικό μάτι την προοπτική να συμμετάσχουν στη διάσκεψη, πέραν των ηγεσιών Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, οι «εγγυήτριες χώρες», δηλαδή η Ελλάδα, η Τουρκία και η Βρετανία, εκπρόσωπος του ΟΗΕ, οι υπόλοιπες χώρες του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα Γαλλία), εκπρόσωποι από τα τρία όργανα της Ε.Ε., ακόμα και εκπρόσωποι από την Παγκόσμια Τράπεζα (ώστε η μετάβαση στη νέα κατάσταση να αντιμετωπιστεί με διεθνές δάνειο).
Η Τουρκία τι λέει για όλα αυτά; Σύμφωνα με κορυφαίες κυβερνητικές πηγές, στη συζήτηση μεταξύ Τσίπρα και Ερντογάν καταγράφηκε «μεγάλη απόσταση» ανάμεσα στις δύο ηγεσίες. Η Άγκυρα αντιτίθεται, όπως είναι φυσικό, στην αποχώρηση στρατευμάτων, ενώ προτείνει πενταμερή διάσκεψη (Ελλάδα, Τουρκία, Βρετανία, ΟΗΕ και Ε.Ε.). Μια τέτοια λύση αποκρούεται από την Αθήνα, αφού η άποψή της είναι ότι το Κυπριακό δεν είναι θέμα διμερές αλλά διεθνές. Με άλλα λόγια, χρειάζεται η επικύρωση της όποιας απόφασης από τη διεθνή κοινότητα.
Ενδιαφέρον είναι πάντως το γεγονός ότι η Ρωσία φαίνεται να εγκρίνει την πολυμερή διάσκεψη, αυξάνοντας τις πιέσεις προς τον Ταγίπ Ερντογάν. Ο Ρώσος πρέσβης στη Λευκωσία, Στανισλάβ Οσάτσι, διατύπωσε τη θέση αυτή προ ημερών, καθώς «έτσι θα μπορεί να συμβάλει και η ίδια (σ.σ.: η Μόσχα) στη λύση». Από την άλλη πλευρά, οι ΗΠΑ φαίνεται να επιθυμούν να έχει δρομολογηθεί η λύση προτού ανέλθει στην εξουσία ο Ντόναλντ Τραμπ. Η Ουάσινγκτον όμως ακολουθεί διαφορετικό σκεπτικό, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι η Βικτόρια Νούλαντ σε κατ' ιδίαν συνάντηση που είχε με τον Νίκο Κοτζιά πρότεινε να υπάρχουν στην Κύπρο μία τουρκική και μία ελληνική βάση. Αυτή η θέση απορρίφθηκε, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, από τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών.
Αλέξης καλεί Νίκο
Ο Έλληνας πρωθυπουργός συνομίλησε το Σάββατο με τον Νίκο Αναστασιάδη, τον οποίο ενημέρωσε για τη συνομιλία του με τον Ταγίπ Ερντογάν. Ο Αλέξης Τσίπρας συμφώνησε εξάλλου με τον Τούρκο πρόεδρο -ανάλογα με την πορεία των συζητήσεων στο Μον Πελεράν, που θα ολοκληρωθούν σήμερα- να συνομιλήσουν εκ νέου. Ορισμένα δημοσιεύματα μιλούν μέχρι και για την εξέταση συγκεκριμένων ημερομηνιών εντός του Δεκεμβρίου, στις οποίες θα μπορούσε να διεξαχθεί πολυμερής διάσκεψη. Το σχόλιο όμως κυβερνητικών πηγών στην Αθήνα ήταν το ίδιο με αυτό της ελληνοκυπριακής πλευράς στην Ελβετία: «Τίποτε δεν έχει λήξει. Χρειάζεται υπομονή».
Νίκος Σβέρκος για την Εφημερίδα των Συντακτών
Post A Comment