Ν.ΚΟΤΖΙΑΣ: Ήθελα να σας πω καλησπέρα, δεν έχουμε τελειώσει. Θα ήθελα να σας ενημερώσω για το που βρισκόμαστε από το πρωί.
Καταρχάς, νομίζω ότι είχαμε καλές συζητήσεις, θετικό κλίμα και αυτό που θέλουμε να υπάρξει, δηλαδή μια δίκαιη, λειτουργική λύση του Κυπριακού, βρίσκεται πάντα στην ακτίνα του υλοποιήσιμου και του πραγματοποιήσιμου.
Το πρωί είχα μια εκτενή συνάντηση με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Κύπρου, τον κ. Αναστασιάδη. Κατόπιν συναντήθηκα με την ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύντομα με τον κ. Γιούνκερ και αναλυτικότερα με την κα Μογκερίνι. Επίσης, είδαμε μαζί με τον Αναπληρωτή Υπουργό, τον κ. Κατρούγκαλο, τον Υπουργό Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου, κ. Τζόνσον και τη βρετανική Aντιπροσωπεία. Εν συνεχεία, είχαμε την έναρξη της διάσκεψης, όταν κάναμε όλοι μας από μια ομιλία, την οποία νομίζω ότι έχετε ήδη λάβει. Επίσης, πραγματοποιήθηκε γεύμα στο οποίο συμμετείχαν οι δύο κοινότητες, η ΕΕ, ο ΟΗΕ και οι 3 εγγυήτριες δυνάμεις. Μετά το γεύμα είχαμε μια ξεχωριστή συνάντηση μεταξύ των εγγυητριών δυνάμεων και έπειτα είχαμε διμερή συνάντηση με τον ίδιο τον ΟΗΕ. Στις 6.30’ θα έχουμε το δεύτερο μέρος της Διάσκεψης για σήμερα. Δηλαδή, συνολικά θα διεξαχθούν 8 συναντήσεις.
Νομίζω ότι το βράδυ, θα έχουμε μία ανακοίνωση, η οποία θα αναφέρει ότι έγιναν βήματα προς θετική κατεύθυνση για να προωθηθεί η λύση του Κυπριακού. Πιθανολογώ, σύμφωνα με όσα έχουν δείξει οι συζητήσεις μέχρι τώρα, ότι θα επιβεβαιωθεί η κατ’ αρχήν συμφωνία μας για τη δημιουργία μιας ομάδος ειδικών, οι οποίοι θα ετοιμάσουν έναν κατάλογο ερωτήσεων στη βάση του οποίου θα γίνει στις 23 Ιανουαρίου –πιθανόν, το λέω πάλι, αφού αυτά μένει να επιβεβαιωθούν στο δεύτερο μέρος της συζήτησης- συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών. Επικεφαλής απ’ την πλευρά μας σε αυτή την ομάδα είναι ο Πρέσβυς, Δ. Παρασκευόπουλος, Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου μας και επικεφαλής των διπλωματών μας.
Κατά τις συζητήσεις που είχαμε ακούσαμε πολλές ιδέες, υπήρξαν διαφωνίες. Το κεντρικό πρόβλημα που τίθεται προς συζήτηση και επί του οποίου δεν υπάρχει σύμπτωση απόψεων, είναι ασφαλώς το ζήτημα των εγγυήσεων, των παρεμβατικών δικαιωμάτων και της ασφάλειας.
Εμείς πιστεύουμε -και νομίζω ότι καλά κάνουμε- ότι πρέπει να καταργηθεί το καθεστώς των εγγυήσεων. Θα μπορούσαμε να συμφωνήσουμε στη δημιουργία –μια πιθανότητα είναι αυτή- μιας διεθνούς ομάδας που να παρακολουθεί και να συντάσσει, υπό το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, εκθέσεις για το πώς θα πηγαίνει η υλοποίηση των αποφάσεων. Είναι φανερό ότι η δικιά μας πλευρά δεν θέλει παρεμβατικά δικαιώματα και επιθυμεί αποχώρηση του στρατού. Ως προς την αποχώρηση του στρατού θέλουμε, κατά πρώτο λόγο, να είναι συνεχής η ροή, μια μεγάλη αποχώρηση την πρώτη εβδομάδα, αν όχι και από την πρώτη μέρα και μετά μια συνεχής αποχώρηση. Θα πρέπει να υπάρχει συγκεκριμένη καταληκτική ημερομηνία. Να μην εκδηλωθεί διάθεση αναδιάρθρωσης που να προκαλεί άλλου είδους σχήματα, όπως για παράδειγμα ξέρετε ότι κάποιοι σκέπτονται για βάσεις.
Επίσης, προτείναμε -και έχω κάνει συζητήσεις και με την μέχρι τις 31 του Δεκέμβρη Προεδρία του ΟΑΣΕ- να υπάρξει, υπό την ομπρέλα του ΟΗΕ, μια ειδική ομάδα που να καταγράψει με ακρίβεια το μέγεθος του τουρκικού στρατού -αλλά και της ΕΛΔΥΚ, αφού δεν έχουμε καμιά αντίρρηση εμείς- τον οπλισμό που διαθέτει, τον τύπο του οπλισμού και να μπορεί αυτή η ομάδα εν συνεχεία –ο ΟΑΣΕ έχει μεγάλη εμπειρία, όπως και ο ΟΗΕ- να καταγράφει τη ροή αποχώρησης των στρατευμάτων.
Νομίζω ότι είχαμε μια δημιουργική συζήτηση. Για πρώτη φορά, όπως ξέρετε, τέθηκαν, εχθές, χάρτες στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης ανάμεσα στις 2 κοινότητες. Είχαμε ξαναδεί χάρτες, αλλά επρόκειτο για πρωτοβουλίες του ΟΗΕ και προτάσεις του Ανάν, ενώ τώρα είχαμε χάρτες απ’ τις δύο κοινότητες και για πρώτη φορά έγινε μια συνδυασμένη συζήτηση ανάμεσα στις εγγυήτριες δυνάμεις, διότι διμερώς έχουμε συζητήσει και με την Τουρκία και με τη Βρετανία. Προσπαθούμε εδώ και πάρα πολύ καιρό -από τον Απρίλη του 2015- να οργανωθεί αυτή η συζήτηση, αν και πολλοί θέλησαν να
την αποφύγουν, να την αναβάλουν.
Ορισμένοι πίστευαν ότι στο δρόμο θα χανόταν το τρίπτυχο συζήτησης «εγγυήσεις- παρεμβατικά δικαιώματα- στρατός». Αυτό το είχαμε δει σε παλαιότερες διαπραγματεύσεις, κατά τις οποίες από ελληνικής σκοπιάς δεν υπήρχε επιμονή, αλλά υπήρχε μια -ας το πούμε- παθητική αποδοχή ότι αυτά τα ζητήματα θα παραμείνουν ή θα περιορισθούν απλώς. Θεωρώ ότι είναι ένα θετικό βήμα και ένα δίδαγμα για την ελληνική διπλωματία το γεγονός ότι έχουμε ξεκινήσει σε πολλούς τομείς -και ένας από αυτούς είναι η Κύπρος- μια μακροπρόθεσμη διπλωματία, στηριγμένη -και θέλω να τους ευχαριστήσω δημόσια- πέραν από τους διπλωμάτες μας, τους εμπειρογνώμονες και τους νομικούς που έκαναν εξαιρετική δουλειά και από εξαιρετικούς επιστήμονες. Όπως ξέρετε, έχουμε μαζί μας πέντε καθηγητές διεθνούς δικαίου, οι οποίοι βοηθούν τη δουλειά μας πάρα πολύ και θα συνεχίσουν, εθελοντικά -θέλω να υπογραμμίσω το εθελοντικά- γιατί αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα, μέσα στην κρίση, υπάρχουν άνθρωποι που πονούν τη χώρα, που θέτουν τις γνώσεις και τον χρόνο τους εθελοντικά στη διάθεση του Υπουργείου Εξωτερικών και νιώθουμε πολύ περήφανοι για αυτό.
Ως προς το καθαυτό θέμα, θέσαμε την ατζέντα και ο πυρήνας της ημερήσιας διάταξης, όσων συζητούσαμε εδώ, είναι τα θέματα που θέσαμε τον Απρίλιο 2015, όταν εξερχόμουν από τη συνάντησή μου με τον τότε Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ. Υπενθυμίζω ότι τότε υπήρχε η εξής ερώτηση Τούρκου δημοσιογράφου: «εμείς, η Τουρκία, βιαζόμαστε να λύσουμε το Κυπριακό, εσείς δεν βιάζεσθε» και η απάντηση ήταν «εάν βιάζεσθε, μαζέψτέ τα και φύγετε».
Λοιπόν, από εκείνη τη συζήτηση, πολλοί θεώρησαν παράτολμο να τεθεί το θέμα των εγγυήσεων. Πάρα πολλοί θεώρησαν ότι δεν μπορεί να τεθεί τέτοια ημερήσια διάταξη, έτσι όπως είχε γίνει και στη διαπραγμάτευση του 2002-2004, αλλά και σε συζητήσεις που είχαν διεξαχθεί το 2008-2009. Νομίζω ότι το δίδαγμα είναι η σημασία της επιστημονικής τεκμηρίωσης και της σταθερότητας σε ένα αίτημα. Δεν λέω ότι το κερδίσαμε, όμως έχει ενταχθεί στην ημερήσια διάταξη. Όπως λέμε στην πολιτική επιστήμη «έχει μπει στην ατζέντα των συζητήσεων» και μάλιστα θα έλεγα ότι αυτό είναι το κύριο θέμα και σήμερα και εφόσον συνεχίσουμε και αύριο και των συζητήσεων στις 23 του μήνα. Αυτό σημαίνει ότι υπενθυμίσαμε και σήμερα ότι το πρόβλημα του Κυπριακού δεν είναι μόνο ένα θέμα σχέσεων ανάμεσα στις δύο κοινότητες, αλλά είναι πριν από όλα, ένα θέμα κατοχής της Κύπρου και παράνομης επέμβασης στο εσωτερικό της.
Το λέω αυτό, γιατί με τον ίδιο τρόπο, αντιμετωπίζουμε τα θέματα που συνδέονται με τους βόρειους γείτονες μας, τα Σκόπια και την Αλβανία, αφού έχουμε μακρόχρονες στρατηγικές και έχουμε θέσει θέματα στην ημερήσια διάταξη. Καταφέραμε να βάλουμε τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, ως Ελληνική Κυβέρνηση και θέλουμε να λύσουμε τα προβλήματα που ήταν αδρανή, γιατί τα αδρανή προβλήματα συσσωρεύουν και άλλα προβλήματα, δεν λύνουν ζητήματα. Πρέπει –εφόσον η θέλησή μας και η γνώση μας υπάρχει- να στρέψουμε την ελληνική διπλωματία ακόμα περισσότερο προς τους σχεδιασμούς του μέλλοντος. Θα σας φέρω ένα πολύ μικρό παράδειγμα, όπως ξέρετε κλείσαμε, για λόγους οικονομίας, τις Πρεσβείες μας στη Ν. Ζηλανδία και το Σουδάν, αλλά έχω την ευχαρίστηση να πω ότι έχουμε το Προεδρικό Διάταγμα για να ανοίξουμε καινούργια Πρεσβεία στη Σιγκαπούρη, που είναι το κέντρο του αναδυόμενου κόσμου, των νέων τεχνολογιών, των νέων συνθηκών. Κλείσαμε μία σειρά Προξενεία στην Ευρώπη και ανοίγουμε μόνο ένα που είναι το Προξενείο στο Ερμπίλ, που ιστορικά αποτελεί στοιχείο της γεωστρατηγικής μας πολιτικής. Προσπαθούμε να δούμε τα ζητήματα πιο μακροπρόθεσμα, πιο στρατηγικά. Πρέπει να σας πω ότι το Υπουργείο, παρά τα όποια προβλήματα έχουμε -ξέρετε ότι έχω στείλει 91 υποθέσεις στον Εισαγγελέα- εξακολουθεί να είναι ένα Υπουργείο «διαμάντι», ένα καμάρι της χώρας, με ένα προσωπικό υψηλής ειδίκευσης και υψηλού αισθήματος ευθύνης.
Αυτά για τώρα, στις 18:30 θα συνεχίσουμε για την διατύπωση της Ανακοίνωσης που έχουμε πει ότι θα βγει, καθώς και για την τεχνική ομάδα και τις ημερομηνίες της, αν θα επιβεβαιωθούν ή εάν θα υπάρξουν μερικές τροποποιήσεις.
ΥΠ.ΕΞ.
Δεν υπάρχουν σχόλια: