Κριτική εναντίον εκείνων που υπέγραψαν τη Συνθήκη της Λωζάννης το 1923, που σε μεγάλο βαθμό έδωσε στην Τουρκία τα σημερινά της σύνορα, άσκησε ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δηλώνοντας ότι κάποιοι είχαν προσπαθήσει να την παρουσιάσουν σαν νίκη, προκαλώντας την έντονη αντίδραση διπλωματικών κύκλων και αρκετών κομμάτων.
Η εμπρηστική δήλωση του προέδρου στη διάρκεια ομιλίας του σε εκλεγμένους διοικητές συνοικιών συνοδεύθηκε από αναφορά στα νησιά του Αιγαίου. «Δώσαμε τα νησιά μέσω της Συνθήκης της Λωζάννης» είπε επικρίνοντας την κεμαλική τότε ηγεσία που μετείχε στις συνομιλίες και υπέγραψε την εν λόγω συνθήκη. «Το 1920 μας απείλησαν με τη Συνθήκη των Σεβρών και τελικά μας έπεισαν για την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης. Κάποιοι προσπάθησαν να μας επιβάλουν τη Λωζάννη. Τα νησιά που, αν κάνουμε να φωνάξουμε, η φωνή μας θα ακουστεί απέναντι, τα δώσαμε με τη Λωζάννη. Τι θα γίνει με την υφαλοκρηπίδα, τι θα γίνει στον αέρα και στο έδαφος δίνουμε μάχη ακόμη για όλα αυτά. Οι αίτιοι αυτής της κατάστασης είναι αυτοί που κάθισαν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων της συνθήκης αυτής» συνέχισε.
Οι αναλυτές ωστόσο τονίζουν ότι αν κανείς δει το πλαίσιο της ομιλίας -ενώπιον τοπικών αιρετών μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα-, θα καταλάβει πως πρόκειται για ομιλία εσωτερικής κατανάλωσης, με αιχμές για το εσωτερικό της χώρας. Ενδεικτικά, ο Τούρκος διεθνολόγος Μπασκίν Οράν, μιλώντας σε τουρκική ειδησεογραφική ιστοσελίδα, υποστήριξε πως «Ο Ερντογάν, μπροστά στον πανικό του, άρχισε τις εθνικιστικές προκλήσεις».
Άμεση αντίδραση της Αθήνας
Σχολιάζοντας τις δηλώσεις Ερντογάν. διπλωματικές πηγές διεμήνυαν πως «όλοι οφείλουν να σέβονται τη Συνθήκη της Λωζάννης». «Η Συνθήκη της Λωζάννης και όλο το Διεθνές Δίκαιο είναι όντως μία πραγματικότητα στον πολιτισμένο κόσμο, την οποία κανείς, ούτε η Άγκυρα, μπορεί να αγνοήσει και όλοι οφείλουν να σέβονται. Όσο οδυνηρό κι αν τους φαίνεται αυτό» επισήμαναν οι ίδιες πηγές.
Η συντονίστρια Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών της Ν.Δ Ντόρα Μπακογιάννη έκανε λόγο για περαιτέρω επιβάρυνση του «ήδη δύσκολου κλίματος» μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και κάλεσε το ελληνικό υπουργείο -που είχε ήδη αντιδράσει- «να το πράξει και άμεσα», τονίζοντας ότι οποιαδήποτε αμφισβήτηση υπαρχουσών συνθηκών, που αποτελούν τη βάση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, ενέχει μόνο προβλήματα για το αύριο. «Ο νεοοθωμανισμός ανήκει στον προηγούμενο αιώνα και οι σχέσεις των χωρών χτίζονται με το βλέμμα στο μέλλον» επισήμανε.
«Η 'μέθη' Ερντογάν από τη νίκη του εναντίον των πραξικοπηματιών δεν αποτελεί δικαιολογία για τις παράλογες, αντισυμβατικές, αναθεωρητικές του δηλώσεις» τόνισε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Δημοκρατικής Συμπαράταξης Αν. Λοβέρδος, καλώντας τον «να σταματήσει αμέσως την απαράδεκτη και ανησυχητικά ανεύθυνη πολιτική του τακτική, που την ασκεί για λόγους εσωτερικής κατανάλωσης».
«Επικίνδυνες και προκλητικές» χαρακτήρισε το ΚΚΕ τις δηλώσεις Ερντογάν, τις οποίες συνέδεσε με την πορεία επίλυσης του Κυπριακού, κατηγορώντας όλες τις υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις που παρουσιάζουν ως παράγοντα «ειρήνης και ασφάλειας» τη «συμμαχία Ελλάδας - Τουρκίας στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ». Η Ένωση Κεντρώων κάλεσε την κυβέρνηση να συγκαλέσει το Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής «και αν οι απειλές συνεχιστούν, τότε Συμβούλιο Πολιτικών Αρχηγών υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας». «Να εγκαταλείψει η Τουρκία τις σκέψεις για δημιουργία νέας κρίσης» τόνισε το Ποτάμι.
Η εμπρηστική δήλωση του προέδρου στη διάρκεια ομιλίας του σε εκλεγμένους διοικητές συνοικιών συνοδεύθηκε από αναφορά στα νησιά του Αιγαίου. «Δώσαμε τα νησιά μέσω της Συνθήκης της Λωζάννης» είπε επικρίνοντας την κεμαλική τότε ηγεσία που μετείχε στις συνομιλίες και υπέγραψε την εν λόγω συνθήκη. «Το 1920 μας απείλησαν με τη Συνθήκη των Σεβρών και τελικά μας έπεισαν για την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης. Κάποιοι προσπάθησαν να μας επιβάλουν τη Λωζάννη. Τα νησιά που, αν κάνουμε να φωνάξουμε, η φωνή μας θα ακουστεί απέναντι, τα δώσαμε με τη Λωζάννη. Τι θα γίνει με την υφαλοκρηπίδα, τι θα γίνει στον αέρα και στο έδαφος δίνουμε μάχη ακόμη για όλα αυτά. Οι αίτιοι αυτής της κατάστασης είναι αυτοί που κάθισαν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων της συνθήκης αυτής» συνέχισε.
Οι αναλυτές ωστόσο τονίζουν ότι αν κανείς δει το πλαίσιο της ομιλίας -ενώπιον τοπικών αιρετών μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα-, θα καταλάβει πως πρόκειται για ομιλία εσωτερικής κατανάλωσης, με αιχμές για το εσωτερικό της χώρας. Ενδεικτικά, ο Τούρκος διεθνολόγος Μπασκίν Οράν, μιλώντας σε τουρκική ειδησεογραφική ιστοσελίδα, υποστήριξε πως «Ο Ερντογάν, μπροστά στον πανικό του, άρχισε τις εθνικιστικές προκλήσεις».
Άμεση αντίδραση της Αθήνας
Σχολιάζοντας τις δηλώσεις Ερντογάν. διπλωματικές πηγές διεμήνυαν πως «όλοι οφείλουν να σέβονται τη Συνθήκη της Λωζάννης». «Η Συνθήκη της Λωζάννης και όλο το Διεθνές Δίκαιο είναι όντως μία πραγματικότητα στον πολιτισμένο κόσμο, την οποία κανείς, ούτε η Άγκυρα, μπορεί να αγνοήσει και όλοι οφείλουν να σέβονται. Όσο οδυνηρό κι αν τους φαίνεται αυτό» επισήμαναν οι ίδιες πηγές.
Η συντονίστρια Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών της Ν.Δ Ντόρα Μπακογιάννη έκανε λόγο για περαιτέρω επιβάρυνση του «ήδη δύσκολου κλίματος» μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και κάλεσε το ελληνικό υπουργείο -που είχε ήδη αντιδράσει- «να το πράξει και άμεσα», τονίζοντας ότι οποιαδήποτε αμφισβήτηση υπαρχουσών συνθηκών, που αποτελούν τη βάση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, ενέχει μόνο προβλήματα για το αύριο. «Ο νεοοθωμανισμός ανήκει στον προηγούμενο αιώνα και οι σχέσεις των χωρών χτίζονται με το βλέμμα στο μέλλον» επισήμανε.
«Η 'μέθη' Ερντογάν από τη νίκη του εναντίον των πραξικοπηματιών δεν αποτελεί δικαιολογία για τις παράλογες, αντισυμβατικές, αναθεωρητικές του δηλώσεις» τόνισε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Δημοκρατικής Συμπαράταξης Αν. Λοβέρδος, καλώντας τον «να σταματήσει αμέσως την απαράδεκτη και ανησυχητικά ανεύθυνη πολιτική του τακτική, που την ασκεί για λόγους εσωτερικής κατανάλωσης».
«Επικίνδυνες και προκλητικές» χαρακτήρισε το ΚΚΕ τις δηλώσεις Ερντογάν, τις οποίες συνέδεσε με την πορεία επίλυσης του Κυπριακού, κατηγορώντας όλες τις υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις που παρουσιάζουν ως παράγοντα «ειρήνης και ασφάλειας» τη «συμμαχία Ελλάδας - Τουρκίας στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ». Η Ένωση Κεντρώων κάλεσε την κυβέρνηση να συγκαλέσει το Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής «και αν οι απειλές συνεχιστούν, τότε Συμβούλιο Πολιτικών Αρχηγών υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας». «Να εγκαταλείψει η Τουρκία τις σκέψεις για δημιουργία νέας κρίσης» τόνισε το Ποτάμι.
Αν. Γιάμαλη για την Αυγή
Δεν υπάρχουν σχόλια: