Δεν είναι καθόλου τυχαίος ο άνθρωπος που, μιλώντας πριν από λίγες ημέρες στο κανάλι NOS της δημόσιας ολλανδικής τηλεόρασης, παραδέχτηκε ξεκάθαρα πως δεν είναι ασφαλής τρίτη χώρα η Τουρκία και πως γι' αυτόν τον λόγο παραμένει ανεφάρμοστη η ευρω-τουρκική συμφωνία για το προσφυγικό. Πρόκειται για τον Τζέραλντ Κνάους, επικεφαλής της ομάδας ειδικών «Πρωτοβουλία για την Ευρωπαϊκή Σταθερότητα», τον ίδιο που συνέλαβε την ιδέα της ευρωτουρκικής συμφωνίας και την προώθησε στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Οι δηλώσεις του δικαιώνουν πλήρως τις οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αφήνουν έκθετες την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την ελληνική κυβέρνηση, που μιλούν για επιτυχία της συμφωνίας. Ο κ. Κνάους δήλωσε μάλιστα ότι εκπλήσσεται με την έκπληξη ορισμένων για τη μη εφαρμογή της συμφωνίας, καθώς τα πράγματα ήταν γνωστά εξαρχής, όπως είπε, επικαλούμενος ανακοίνωση της Ύπατης Αρμοστείας δύο ημέρες μετά την υπογραφή της συμφωνίας, όπως και την έκθεση του ειδικού επιτετραμμένου του Συμβουλίου της Ευρώπης, που αναφέρονται στις αναγκαίες αλλαγές προκειμένου να μπορεί να θεωρηθεί ασφαλής τρίτη χώρα η Τουρκία.
«Η Τουρκία πρέπει να γίνει ασφαλής ώστε να μπορούν να επιστραφούν οι πρόσφυγες που βρίσκονται στα ελληνικά νησιά. Αυτό πρέπει να απαιτεί η Ε.Ε. από την Τουρκία, να της το ζητά, να την πιέζει. Αυτή πρέπει να είναι η θέση-κλειδί στη συζήτηση για την απελευθέρωση της βίζας. Λείπει όμως αυτή η προσπάθεια εκ μέρους της Ε.Ε. και, χωρίς αυτή, δεν μπορεί να εφαρμοστεί η συμφωνία», είπε.
Στην πραγματικότητα ο κ. Κνάους παραδέχεται ότι επιχειρήθηκε να τεθεί σε εφαρμογή η συμφωνία τη στιγμή που έλειπαν οι νομικές και οι πραγματικές προϋποθέσεις για να θεωρηθεί ασφαλής τρίτη χώρα η Τουρκία. Αυτό που δεν λέει ο κ. Κνάους είναι ότι απαιτείται μεγάλο χρονικό διάστημα για να ικανοποιηθούν αυτές οι προϋποθέσεις, πολύ μεγαλύτερο από τους πέντε μήνες που έχουν περάσει μέχρι στιγμής, και συνεπώς ήταν προδιαγεγραμμένο πως είτε θα εφαρμοζόταν τελείως προσχηματικά η συμφωνία είτε δεν θα εφαρμοζόταν καθόλου.
Ο κ. Κνάους έκανε άλλωστε σαφές πως η συμφωνία είναι το αποτέλεσμα του εκβιαστικού κλεισίματος των βόρειων ελληνικών συνόρων: αν δεν εφαρμοστεί η συμφωνία, η Ελλάδα θα γίνει η χώρα στην οποία θα εφαρμοστεί το αυστραλιανό μοντέλο της επ' αόριστον κράτησης προσφύγων και μεταναστών. «Αυτή δεν είναι λύση. Το μοντέλο της επ' αόριστον κράτησης δεν είναι βιώσιμο, δεν είναι ασφαλές, έχει πολύ μεγάλο κόστος και έχει αποτύχει», είπε. Δεν φάνηκε όμως να πιστεύει ούτε στην επιτυχία του εναλλακτικού σχεδίου. Οι τελευταίοι πέντε μήνες δεν εμπνέουν εμπιστοσύνη», σημείωσε.
Επέρριψε μάλιστα στην Ε.Ε. την ευθύνη για τις ντροπιαστικές, όπως τις χαρακτήρισε, συνθήκες που επικρατούν σήμερα στα κέντρα υποδοχής, ταυτοποίησης και κράτησης στα νησιά. «Η Ε.Ε. έχει βασικά αφήσει μόνη της την Ελλάδα», είπε, «τη στιγμή που θα έπρεπε να έχει κάνει βιτρίνα της την αξιοπρεπή αντιμετώπιση των προσφύγων. Είναι ντροπή για την Ευρώπη», σημείωσε.
Οι δηλώσεις του δικαιώνουν πλήρως τις οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αφήνουν έκθετες την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την ελληνική κυβέρνηση, που μιλούν για επιτυχία της συμφωνίας. Ο κ. Κνάους δήλωσε μάλιστα ότι εκπλήσσεται με την έκπληξη ορισμένων για τη μη εφαρμογή της συμφωνίας, καθώς τα πράγματα ήταν γνωστά εξαρχής, όπως είπε, επικαλούμενος ανακοίνωση της Ύπατης Αρμοστείας δύο ημέρες μετά την υπογραφή της συμφωνίας, όπως και την έκθεση του ειδικού επιτετραμμένου του Συμβουλίου της Ευρώπης, που αναφέρονται στις αναγκαίες αλλαγές προκειμένου να μπορεί να θεωρηθεί ασφαλής τρίτη χώρα η Τουρκία.
«Η Τουρκία πρέπει να γίνει ασφαλής ώστε να μπορούν να επιστραφούν οι πρόσφυγες που βρίσκονται στα ελληνικά νησιά. Αυτό πρέπει να απαιτεί η Ε.Ε. από την Τουρκία, να της το ζητά, να την πιέζει. Αυτή πρέπει να είναι η θέση-κλειδί στη συζήτηση για την απελευθέρωση της βίζας. Λείπει όμως αυτή η προσπάθεια εκ μέρους της Ε.Ε. και, χωρίς αυτή, δεν μπορεί να εφαρμοστεί η συμφωνία», είπε.
Στην πραγματικότητα ο κ. Κνάους παραδέχεται ότι επιχειρήθηκε να τεθεί σε εφαρμογή η συμφωνία τη στιγμή που έλειπαν οι νομικές και οι πραγματικές προϋποθέσεις για να θεωρηθεί ασφαλής τρίτη χώρα η Τουρκία. Αυτό που δεν λέει ο κ. Κνάους είναι ότι απαιτείται μεγάλο χρονικό διάστημα για να ικανοποιηθούν αυτές οι προϋποθέσεις, πολύ μεγαλύτερο από τους πέντε μήνες που έχουν περάσει μέχρι στιγμής, και συνεπώς ήταν προδιαγεγραμμένο πως είτε θα εφαρμοζόταν τελείως προσχηματικά η συμφωνία είτε δεν θα εφαρμοζόταν καθόλου.
Ο κ. Κνάους έκανε άλλωστε σαφές πως η συμφωνία είναι το αποτέλεσμα του εκβιαστικού κλεισίματος των βόρειων ελληνικών συνόρων: αν δεν εφαρμοστεί η συμφωνία, η Ελλάδα θα γίνει η χώρα στην οποία θα εφαρμοστεί το αυστραλιανό μοντέλο της επ' αόριστον κράτησης προσφύγων και μεταναστών. «Αυτή δεν είναι λύση. Το μοντέλο της επ' αόριστον κράτησης δεν είναι βιώσιμο, δεν είναι ασφαλές, έχει πολύ μεγάλο κόστος και έχει αποτύχει», είπε. Δεν φάνηκε όμως να πιστεύει ούτε στην επιτυχία του εναλλακτικού σχεδίου. Οι τελευταίοι πέντε μήνες δεν εμπνέουν εμπιστοσύνη», σημείωσε.
Επέρριψε μάλιστα στην Ε.Ε. την ευθύνη για τις ντροπιαστικές, όπως τις χαρακτήρισε, συνθήκες που επικρατούν σήμερα στα κέντρα υποδοχής, ταυτοποίησης και κράτησης στα νησιά. «Η Ε.Ε. έχει βασικά αφήσει μόνη της την Ελλάδα», είπε, «τη στιγμή που θα έπρεπε να έχει κάνει βιτρίνα της την αξιοπρεπή αντιμετώπιση των προσφύγων. Είναι ντροπή για την Ευρώπη», σημείωσε.
Δημήτρης Αγγελίδης για την Εφημερίδα των Συντακτών
Post A Comment