Οργή, καμουφλαρισμένη πίσω από επιτηδευμένη αδιαφορία, προκάλεσε στην Άγκυρα το χθεσινό ψήφισμα ράπισμα του Ευρωκοινοβουλίου για «πάγωμα» των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, μέχρι νεωτέρας.
«Δέχομαι ότι η διακοπή των σχέσεων με την Ευρώπη θα βλάψει την Τουρκία, αλλά η ζημιά θα είναι πενταπλάσια έως και εξαπλάσια για την Ευρώπη», σχολίασε αργά χθες ο Τούρκος πρωθυπουργός, Μπιναλί Γιλντιρίμ, προειδοποιώντας ωμά τους «28» ότι χωρίς τη βοήθεια της Άγκυρας η Ευρώπη μπορεί να πλημμυρίσει με πρόσφυγες και μετανάστες. «Είμαστε ένας από τους παράγοντες που προστατεύουν την Ευρώπη», υπογράμμισε. «αν οι πρόσφυγες διασχίσουν τα σύνορά μας, θα πλημμυρίσουν και θα κατακλύσουν την Ευρώπη και η Τουρκία το αποτρέπει αυτό να συμβεί»... «Δυστυχώς, υπέγραψαν μια απόφαση που θα μείνει σαν λεκές στην Ιστορία», συμπλήρωσε ο Τούρκος υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Ομέρ Τσελίκ, την ώρα που -όπως χαρακτηριστικά ανέφερε- «οι σχέσεις με την Ευρώπη είχαν σχεδόν σταματήσει». «Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επέδειξαν συμπεριφορά που αντιβαίνει στις ίδιες τις αξίες του, έναντι μιας χώρας που έχει υπερασπιστεί τη δημοκρατία μέχρι θανάτου» υποστήριξε, διαμηνύοντας μάλιστα στο θεσμικό όργανο της Ε.Ε. πως θα πρέπει να προσέχει τα λόγια του όταν αναφέρεται στον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν.
Μονοπρόσωπο καθεστώς
«Στο πλαίσιο των υφιστάμενων συνθηκών στην Τουρκία, η απόφαση του Ευρωκοινοβουλίου ανοίγει τον δρόμο στην κυβέρνηση να συνεχίσει την πορεία της προς ένα μονοπρόσωπο καθεστώς», υπογράμμισε από την πλευρά του ο Οζτούρκ Γιλμάζ, αντιπρόεδρος του κόμματος CHP της κεμαλικής αξιωματικής αντιπολίτευσης.
«Λαμβάνοντας υπόψη τις πολύ σημαντικές προκλήσεις (μετανάστευση, καταπολέμηση της τρομοκρατίας και ασφάλεια) και τα κοινά συμφέροντα Τουρκίας και Ε.Ε. (στον εμπορικό και ενεργειακό τομέα), καμία πλευρά δεν έχει την πολυτέλεια να γυρίσει την πλάτη και να φύγει», γράφει σε χθεσινό άρθρο της στη «Χουριέτ» η Λάουρα Μπατάλα Ανταμ, γ.γ. της ομάδας «Φίλοι της Τουρκίας» στο Ευρωκοινοβούλιο. «Ωστόσο, μια σχέση χωρίς ειλικρίνεια, εμπιστοσύνη και αμοιβαία δέσμευση, είναι καταδικασμένη να αποτύχει».
«Οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες θα πρέπει να λάβουν μια πολιτική απόφαση», συμπληρώνει η αρθρογράφος της «Χουριέτ» Μπαρτσίν Γινάντς. Κι αυτή, γράφει, «θα εξαρτηθεί από την απάντηση τους στο εξής ερώτημα: Θα ήταν καλύτερα για την Ε.Ε. να παγώσει τις συνομιλίες ή να προκαλέσει τον Ερντογάν να λάβει αυτήν την απόφαση;», καθώς αυτός ταλαντεύεται μεταξύ Ανατολής και Δύσης, εγκλωβισμένος στον εθνικοϊσλαμικό του μεγαλοϊδεατισμό.
Χθες μάλιστα η Τουρκία επελέγη ως προεδρεύουσα στην προσεχή συνάντηση της Ενεργειακής Ομάδας του (ρωσο - κινεζικής κυριαρχίας) Οργανισμού Συνεργασίας της Σανγκάης, την πλήρη ένταξη στον οποίο υπαινίχθηκε τις προάλλες ο Ερντογάν, ως γεωπολιτική εναλλακτική.
Ρήξη; Μάλλον όχι
Αποτελεί όμως η πρόσφατη σύγκλιση με τη Μόσχα πράγματι έναν στρατηγικό επαναπροσανατολισμό της Τουρκίας, που θα την οδηγούσε σε ρήξη με την Ευρώπη και το NATO; Οι περισσότεροι αναλυτές διαφωνούν.
«Είναι η Τουρκία έτοιμη να αποδεχτεί την οριστική διατήρηση του καθεστώτος του Μπασάρ αλ Ασαντ, την επανένωση της Κύπρου έναντι οποιουδήποτε τιμήματος για να ικανοποιήσει τον Βλαντίμιρ Πούτιν, να εγκαταλείψει την υποψηφιότητα για ένταξη στην Ε.Ε., να αποδεχτεί την ανάπτυξη ρωσικών αεροσκαφών στη βάση του Ιντσιρλίκ ή να κινηθεί προς την επιλογή του ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος, που αντιβαίνει στη συμμετοχή της στο ΝΑΤΟ;» θέτει επιγραμματικά τα καίρια για την Άγκυρα διλήμματα ο Ζαν Μάρκου, καθηγητής της Σχολής Πολιτικών Επιστημών της Γκρενόμπλ.
«Τίποτε δεν είναι λιγότερο σίγουρο», τονίζει. «Προς το παρόν», υπογραμμίζει, «θεωρώ ότι η Άγκυρα χρησιμοποιεί την προσέγγιση με τη Ρωσία κυρίως για να αναβαθμίσει τις σχέσεις της με τις δυτικές: χώρες, κυρίως με τους Αμερικανούς». Ωστόσο, οι καιροί είναι μυστήριοι, επισημαίνει ο δρ Αϊκάν Ερντεμίρ, πρώην βουλευτής του CHP και νυν μέλος του αμερικανικού ινστιτούτου αναλύσεων FDD.
ΟΟ Ερντογάν γνωρίζει ότι, από τη στιγμή που κινείται προς τη συγκέντρωση εξουσίας στα χέρια του», εξηγεί, «θα αισθάνεται πιο άνετα εν μέσω των αυταρχικών καθεστώτων της Ανατολής, αντί να είναι εκτεθειμένος στις επικρίσεις της "οικογένειας" των δυτικών χωρών».
«Δέχομαι ότι η διακοπή των σχέσεων με την Ευρώπη θα βλάψει την Τουρκία, αλλά η ζημιά θα είναι πενταπλάσια έως και εξαπλάσια για την Ευρώπη», σχολίασε αργά χθες ο Τούρκος πρωθυπουργός, Μπιναλί Γιλντιρίμ, προειδοποιώντας ωμά τους «28» ότι χωρίς τη βοήθεια της Άγκυρας η Ευρώπη μπορεί να πλημμυρίσει με πρόσφυγες και μετανάστες. «Είμαστε ένας από τους παράγοντες που προστατεύουν την Ευρώπη», υπογράμμισε. «αν οι πρόσφυγες διασχίσουν τα σύνορά μας, θα πλημμυρίσουν και θα κατακλύσουν την Ευρώπη και η Τουρκία το αποτρέπει αυτό να συμβεί»... «Δυστυχώς, υπέγραψαν μια απόφαση που θα μείνει σαν λεκές στην Ιστορία», συμπλήρωσε ο Τούρκος υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Ομέρ Τσελίκ, την ώρα που -όπως χαρακτηριστικά ανέφερε- «οι σχέσεις με την Ευρώπη είχαν σχεδόν σταματήσει». «Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επέδειξαν συμπεριφορά που αντιβαίνει στις ίδιες τις αξίες του, έναντι μιας χώρας που έχει υπερασπιστεί τη δημοκρατία μέχρι θανάτου» υποστήριξε, διαμηνύοντας μάλιστα στο θεσμικό όργανο της Ε.Ε. πως θα πρέπει να προσέχει τα λόγια του όταν αναφέρεται στον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν.
Μονοπρόσωπο καθεστώς
«Στο πλαίσιο των υφιστάμενων συνθηκών στην Τουρκία, η απόφαση του Ευρωκοινοβουλίου ανοίγει τον δρόμο στην κυβέρνηση να συνεχίσει την πορεία της προς ένα μονοπρόσωπο καθεστώς», υπογράμμισε από την πλευρά του ο Οζτούρκ Γιλμάζ, αντιπρόεδρος του κόμματος CHP της κεμαλικής αξιωματικής αντιπολίτευσης.
«Λαμβάνοντας υπόψη τις πολύ σημαντικές προκλήσεις (μετανάστευση, καταπολέμηση της τρομοκρατίας και ασφάλεια) και τα κοινά συμφέροντα Τουρκίας και Ε.Ε. (στον εμπορικό και ενεργειακό τομέα), καμία πλευρά δεν έχει την πολυτέλεια να γυρίσει την πλάτη και να φύγει», γράφει σε χθεσινό άρθρο της στη «Χουριέτ» η Λάουρα Μπατάλα Ανταμ, γ.γ. της ομάδας «Φίλοι της Τουρκίας» στο Ευρωκοινοβούλιο. «Ωστόσο, μια σχέση χωρίς ειλικρίνεια, εμπιστοσύνη και αμοιβαία δέσμευση, είναι καταδικασμένη να αποτύχει».
«Οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες θα πρέπει να λάβουν μια πολιτική απόφαση», συμπληρώνει η αρθρογράφος της «Χουριέτ» Μπαρτσίν Γινάντς. Κι αυτή, γράφει, «θα εξαρτηθεί από την απάντηση τους στο εξής ερώτημα: Θα ήταν καλύτερα για την Ε.Ε. να παγώσει τις συνομιλίες ή να προκαλέσει τον Ερντογάν να λάβει αυτήν την απόφαση;», καθώς αυτός ταλαντεύεται μεταξύ Ανατολής και Δύσης, εγκλωβισμένος στον εθνικοϊσλαμικό του μεγαλοϊδεατισμό.
Χθες μάλιστα η Τουρκία επελέγη ως προεδρεύουσα στην προσεχή συνάντηση της Ενεργειακής Ομάδας του (ρωσο - κινεζικής κυριαρχίας) Οργανισμού Συνεργασίας της Σανγκάης, την πλήρη ένταξη στον οποίο υπαινίχθηκε τις προάλλες ο Ερντογάν, ως γεωπολιτική εναλλακτική.
Ρήξη; Μάλλον όχι
Αποτελεί όμως η πρόσφατη σύγκλιση με τη Μόσχα πράγματι έναν στρατηγικό επαναπροσανατολισμό της Τουρκίας, που θα την οδηγούσε σε ρήξη με την Ευρώπη και το NATO; Οι περισσότεροι αναλυτές διαφωνούν.
«Είναι η Τουρκία έτοιμη να αποδεχτεί την οριστική διατήρηση του καθεστώτος του Μπασάρ αλ Ασαντ, την επανένωση της Κύπρου έναντι οποιουδήποτε τιμήματος για να ικανοποιήσει τον Βλαντίμιρ Πούτιν, να εγκαταλείψει την υποψηφιότητα για ένταξη στην Ε.Ε., να αποδεχτεί την ανάπτυξη ρωσικών αεροσκαφών στη βάση του Ιντσιρλίκ ή να κινηθεί προς την επιλογή του ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος, που αντιβαίνει στη συμμετοχή της στο ΝΑΤΟ;» θέτει επιγραμματικά τα καίρια για την Άγκυρα διλήμματα ο Ζαν Μάρκου, καθηγητής της Σχολής Πολιτικών Επιστημών της Γκρενόμπλ.
«Τίποτε δεν είναι λιγότερο σίγουρο», τονίζει. «Προς το παρόν», υπογραμμίζει, «θεωρώ ότι η Άγκυρα χρησιμοποιεί την προσέγγιση με τη Ρωσία κυρίως για να αναβαθμίσει τις σχέσεις της με τις δυτικές: χώρες, κυρίως με τους Αμερικανούς». Ωστόσο, οι καιροί είναι μυστήριοι, επισημαίνει ο δρ Αϊκάν Ερντεμίρ, πρώην βουλευτής του CHP και νυν μέλος του αμερικανικού ινστιτούτου αναλύσεων FDD.
ΟΟ Ερντογάν γνωρίζει ότι, από τη στιγμή που κινείται προς τη συγκέντρωση εξουσίας στα χέρια του», εξηγεί, «θα αισθάνεται πιο άνετα εν μέσω των αυταρχικών καθεστώτων της Ανατολής, αντί να είναι εκτεθειμένος στις επικρίσεις της "οικογένειας" των δυτικών χωρών».
Μαργαρίτα Βεργόλια για την Εφημερίδα των Συντακτών
Δεν υπάρχουν σχόλια: